Frank Jan van Wingerden

Wetenswaardigheden

 

Een paar getallen!

Het aantal pijpen van de 18 stemmen (21 rijen/ranks met de mixtuur erbij gerekend) in het orgel bedraagt 1046. De toetsen van de twee klavieren 2 keer 56 = 112 plus de 30 toetsen van het pedaal = 142 toetsen in het totaal.

De frontpijpen, die men van buiten kan zien, zijn dus slechts een fractie van het totaal, een kleine 5 %. Daarvan zijn de meeste pijpen labialen dwz eenvoudig gezegd heel grote blokfluiten, van hout of metaal, maar dan (gelukkig !) zonder gaten!

Sommige pijpen zijn open van boven, weer andere gesloten.
Open pijpen klinken luider en hoger terwijl de gesloten pijpen, de zgn. gedekten, zachter, lager en milder klinken.
Andere pijpen in dit orgel zijn de twee tongwerken: de Roerschalmei van het bovenklavier en de Fagot op `t pedaal. Tongwerken hebben, zoals de naam al zegt, een tong die de toon voortbrengt net als in een mondharmonica. Aantal 30 + 56 = 86

Hoeveel tegelijk?


Eén dubbel gekoppelde pedaaltoets geeft in het volle werk 21 klinkende pijpen.
n klaviertoets verbonden met het bovenklavier in `t volle werk geeft 16 klinkende pijpen.

In gekoppeld vierstemmig spel betekent dit: 21 ped + 3 x (11 + 5 ) = 69 tegelijk klinkende pijpen grofweg slechts 7,5 % van het totaal.

Wanneer er met twee voeten en tien vingers tegelijk in `t volle werk wordt aangeslagen met de koppelingen wordt dat 42 voor de beide voeten plus 10 x 16  voor de handen dat maakt 202 tegelijk klinkende pijpen. Dat is grofweg "slechts" 20 % van het totale aantal pijpen.